در آستانه ی فرا رسیدن ماه عزای حسینی و سوگواری اهل بیت علیهم السلام ماه محرم الحرام، طبق معمول سالهای گذشته، طلاب علوم دینی، گویندگان مذهبی، ائمه ی جماعات، مدرسین حوزه ی علمیه و علمای اعلام در بیت مرجع عالیقدر شیعیان جهان حضرت آیت الله العظمی حاج سید صادق حسینی شیرازی مدظله العالی گرد آمده، به رهنمودهای معظم له گوش فرا دادند. 

مرجع عالیقدر فرارسیدن ماه اندوه هستی در سوگ حضرت سیدالشهدا علیه السلام را تسلیت گفته، فرمودند: حضرت سیدالشهدا علیه السلام در سال 61 هجری با آن وضع فجیع و دردناک شهید شدند، اما اراده ی تکوینی و تشریعی خدای متعال بر آن تعلق گرفت که عاشورا ماندگار باشد، پایان نپذیرد و به سردی و خاموشی نگراید که جزو این، نماد اراده ی تکوینی خدای متعال همین مظاهر عزاداری در سراسر جهان است؛ چیزی که روزی وجودش شنیده می شد، ولی امروز همگان آن را می بینند. خدای متعال این امر را تنها برای امام حسین علیه السلام مقرر داشته است، حال آن که برای جد، پدر، مادر و برادر بزرگواران ایشان قرار نداده است. 

ایشان افزودند: در باره ی اراده ی تشریع الهی مطلبی عرض می کنم که تا حدودی به فقهای اسلام مرتبط است؛ همان هایی که ده ها سال درباره ی ادله ی شرعیه تحقیق و مطالعه کرده اند، در عین حال برای همگان است و آن این است که ائمه ی اطهار علیهم السلام از امام سجاد علیه السلام به بعد و بزرگان فقهای مسلمان دنباله رو آن معصومان، نسبت به عاشورا و شعائر مقدسه امام حسین علیه السلام تعامل و رفتاری داشته اند که بعد از اصول دین، یعنی توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد، با برترین و بزرگ ترین واجبات نداشته اند. 

معظم له ادامه دادند:بازگفتِ یکی دو مورد از ده ها و صدها در این جا مناسبت و بجاست؛ مواردی برآمده از احادیث، قرآن کریم و تاریخ فقهای بزرگ اسلام که اگر کسی از آقایان به جمع آوری آن همت گمارد، آن قدر زیاد است که یک دائرة المعارف جمع شده، بسیار مفید و راهگشا خواهد بود. بایسته ی توجه است که من در طول عمرم چنین موسوعه ای را ندیده ام، البته موضوع هایی در این زمینه به صورت پراکنده بسیار است، اما به صورت دائرة المعارف و جمع شده در یک جا در نیامده است. 

ایشان یادآوری گونه فرمودند:آقایان در مکاسب خوانده اند و در کتاب های دیگر نیز از محرمات و کبائر محرمات، هفتاد، هفتصد مورد بیشتر یا کمتر بیان شده است که بزرگ ترین آن ها هفت مورد است که در روایات صحیحه و در کتاب ها از جمله مکاسب مرحوم شیخ انصاری قدس سره آمده است که شرک به خدا و کشتن ناحق افراد از آن جمله است و القاء نفس در تهلکه از همین محرمات عظیمه است. 

بر کسی پوشیده نیست که کشته شدن یک نفر بسیاری و خانواده هایی را داغدار می کند و در این جا در صدد بیان جنبه ی عاطفی آن که خود جنبه بسیار بزرگ است نبوده، بلکه در صدد بیان حکم شرعی آن هستم. برگزاری شعائر حسینی پس از به شهادت رسیدن آن حضرت فقط برای این است که چرایی کشته شدن ایشان همیشه مطرح و ماندگار باشد، چراکه آن حضرت با این شعائر زنده نخواهند شد، مگر در رجعت. تمام عزاداری ها و سوگواری هایی که پس از روز عاشورا به وسیله ی حضرت زینب سلام الله علیها و امام سجاد علیه السلام بر پا کردند، به هدف زنده شدن آن حضرت نبوده و هیچ کس با این هدف عزاداری نمی کند، بلکه هدف، پایدار ماندن پرسش علت کشته شدن آن حضرت و استنکار آن است، هر چند به قیمت اینکه هزارها و هزارها زن و مرد مؤمن و پرهیزگار در این راه کشته شوند. 

مرجع عالیقدر آن گاه به بیان حادثه ی حره که پس از عاشورای 61 هجری رخ داد پرداخته، فرمودند: اولین واکنشی که در این زمینه چهره نمود، قیام مردم مدینه بر ضد یزید، آن هم با وجود امام سجاد علیه السلام در مدینه ی منوره بود. امام علیه السلام می دانستند که یزید و یارانش با اهل مدینه برخوردی خشن و فاجعه بار خواهد داشت، ولی یک بار هم به اقدام مردم اعتراض نکرده، آنان را از کارشان باز نداشتند و البته هزاران تن در این قیام کشته شدند. 

مؤرخین نوشته اند که حدود یازده هزار تن در آن واقعه کشته شدند(1)، آن هم از جمعیتی حداکثر پنجاه هزار نفری. 

بنابر نقل تاریخ، در آن سال یکهزار کودک نامشروع از دختران باکره ی مدینه که مورد تجاوز یزیدیان قرار گرفته بودند، به دنیا آمدند. امام سجاد علیه السلام وقوع چنین حوادث تلخی را می دانستند، اما یک مورد هم سراغ نداریم که از مردم خواسته باشند که از اعتراض بر ضد یزید دست بردارند. 

ایشان افزودند: آیا کسی سراغ دارد که امام سجاد علیه السلام مردم را به آرامش و پرهیز از اعتراض بر ضد یزید و مردم را به حفظ جان دعوت کنند؟ 

متأسفانه در این زمان مجموعاتی در مناسبت های زیارتی حضرت سیدالشهدا علیه السلام کشته می شوند و بعضی بر حرام بودن رفتن کربلا فتوا داده اند. 

چرا امام سجاد علیه السلام در برابر قیام مردم سکوت کردند؟ مگرنه اینکه اگر یک نفر هم جان سالم به در می برد بهتر بود. هدف فقط و فقط احیای اهداف و شعائر حسینی بود و زنده شدن اهداف و شعائر امام حسین علیه السلام بود وگرنه ایشان زندگی فیزیکی نمی یافتند. 

در زیارت آن حضرت آمده است:«اَشهَدُ اَنَّکَ قُتِلتَ وَ لَم تَمُت بَل بِرَجاءِ حَیاتِکَ حَِییت قُلُوبُ شِیعَتِکَ؛ گواهی می دهم که تو [ای حسین] نمرده ای و به امید زنده بودنت [در دل ها و جان ها] دل های شیعیانت زنده است». 

ما باید همان گونه که معصوم فرموده است در چارچوب «شیعتک» قرار گیریم و سعی کنیم اگر در چارچوب شیعتک قرار نداریم در آن وارد شویم یا بر پیشرفت خود در این محدوده بیفزاییم. 

آن گاه فرمودند: در فرصتی مناسب قضیه ی حره را بخوانید. راستی اگر برخی از امروزی ها در مدینه ی آن روز بودند نمی خواندند: «وَلاَ تُلْقُواْ بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ؛(2) و به دستان خویش، خود را در مهلکه نیفکنید». 

امام سجاد علیه السلام این آیه را می دانستند و می توانستند با استناد به این آیه به مردم یادآوری کنند که یزید همچنان در جای خود نشسته است، شما کوتاه بیایید و از کشته شدن افراد زیادی جلوگیری کنند یا ـ العیاذ بالله ـ این آیه امروز درست شده و امام علیه السلام از آن بی اطلاع بودند؟ 

واقعه ی حره چیزی نیست که تاریخ از آن بی خبر باشد. بحارالانوار، طبری، ابن اثیر، ابن خلدون ملعون آن را گزارش کرده اند، با همان تفاصیل و کشته های بسیار. حضرت سجاد نیز در آن هنگام در مدینه بودند. این که در اصول و فقه خوانده ایم: تقریر معصوم، قول معصوم و فعل معصوم، همین رفتار امام سجاد علیه السلام تقریر معصوم است. 

مرجع عالیقدر به تبیین شرایط دوران امام باقر و امام صادق و امام کاظم علیهم السلام پرداخته، فرمودند: در این دوران مردم زیادی برای زیارت امام حسین علیه السلام رفتند و کشته شده، باز نگشتند. زیارت آن حضرت هرگز تعطیل نشد و صدها و هزاران تن که به کربلا می رفتند، کسان شان گریه ی وداع می کردند، چراکه امیدی به بازگشت آنان نداشتند و البته حضرات معصومین علیهم السلام یک مورد هم نهی نکردند، بلکه همواره مردم را تشویق به زیارت سیدالشهدا علیه السلام می کردند. 

مرجع عالیقدر با بر شمردن فضائل زیارت امام حسین علیه السلام تاکید نمودند که در این امر صدها و هزارها قول معصوم فعل و تقریر معصوم بصورت متداول وجود دارد. 

ایشان افزودند: نوه جناب ابوحمزه ثمالی در زمان بنی مروان با سختی های فراوانی نیمه شب خود را به قبر مطهر سیدالشهدا علیه السلام رسانید و وقتی نیمه شب با ترس و احتیاط آنکه دشمنان متوجه او نشوند برای زیارت آن حضرت آماده شد و خود را نزدیک های قبر حضرت رساند. وقتی به چند قدمی قبر مطهر آن حضرت رسید صدایی او را متوجه خود کرد که از او تشکر نمود که به زیارت سیدالشهدا نائل گشت. سپس آن شخص به او گفت: برگرد. 

 

او گفت متوجه شدم این شخص دوست اهل بیت علیهم السلام است و از طرز برخوردش ملتفت شدم و برگشتم. سپس قدری دیگر به طرف قبر مطهر رفتم دوباره آن صدا مرا به خود خواند و گفت: برگرد. به او گفتم از راه دور آمدم و میخواهم زیارت کنم. اگر صبح شود عمال بنی مروان مرا می کشند. آن صدا گفت: الان نمی توانی به زیارت سیدالشهدا بروی! پرسیدم چرا؟ 

گفت: ان موسی بن عمران استأذن الله تعالی فی زیارة الحسین، حضرت موسی الان آنجاست و در حال زیارت امام حسین علیه السلام است. گفتم شما که هستید؟ گفت از ملائکه نزد قبر حضرت هستم، گفت برگشتم و کمی صبر نمودم و سپس آمدم و کسی مرا مانع نشد و فجر نماز صبح را خواندم و قبر مطهر را زیارت نمودم و فوراً بر گشتم. 

مرجع عالیقدر در ادامه با تأکید فرمودند: چرا در آن زمان حضرت امام صادق و امام باقر علیهما السلام از زیارت سیدالشهدا علیه السلام ممانعت نفرمودند؟ بلکه در روایات متعدد فرمودند: اگر در این راه سختی بکشید و ترس وجودتان را فرا بگیرد و در این امر شکنجه بشوید خدای متعال به شما امان می دهد و بهشت را برای شما تثبیت می کند. 

مرجع عالیقدر در ادامه با تبیین فتاوای فقهای عالی مقدار شیعه و کتب معتبرشان، تعظیم بزرگان و اکابر علمی جهان اسلام در طول تاریخ نسبت به شعائر مقدسه حسینی علیه السلام را تشریح نمودند و حضور آنان در مجالس عزای سیدالشهدا علیه السلام و کمک های متعدد در برپایی شعائر مقدسه حسینی علیه السلام را برشمردند و افزودند: بزرگانی چون مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری رضوان الله علیه مؤسس این حوزه ی علمیه، در رساله عملیه شان درباره بعضی از شعائر مقدسه حسینی علیه السلام فرمودند: جایز است و کسی حق ندارد از آن منع کند. و مطلب قابل تامل اینجاست که ایشان از اول رساله تا آخر آن فقط در باب شعائر حسینی چنین فرمودند و این اهمیت والای آن را می رساند. 

مرجع عالیقدر سپس با بر شمردن ظلم های طاغوت ها به جریان سیدالشهدا علیه السلام با اشاره به ظلم های پهلوی اول و ممانعت او از برگزاری جلسات عزاداری امام حسین علیه السلام فرمودند: در آن زمان اگر کسی در منزلش جلسه عزا برای سیدالشهدا علیه السلام می گذاشت او را می کشتند. ولی مردم در اوج خفقان رضا خانی شعائر را بطور مخفیانه انجام می دادند. حال سوالی مطرح می شود که چرا مراجع عظام آن وقت مانع برگزاری جلسات عزاداری سیدالشهدا علیه السلام نشدند؟! که مردم مسلمان در راه (تهلکه) قرار نگیرند. 

 

آیت الله العظمی شیرازی افزودند: (پهلوی) برای اینکه جلسات سیدالشهدا علیه السلام منعقد نشود جاسوسانی را معین می کرد که بتوانند از برپایی جلسات در خانه ها مطلع و آن ها را جمع کنند.! همان که در قرآن کریم آمده «وَلَا تَجَسَّسُوا»(3) متاسفانه الان نیز در برخی از کشورها برای ممانعت از عزا و شعائر حسینی تلفن ها را شنود می کنند. 

خدا می خواهد تاریخ را امتحان کند. نکند خدای ناکرده در این امتحان موفق نشویم! 

ما اهل علم خیلی مسئولیتمان حساس است و مواظب باشیم که خدای ناکرده مستحق لعن و نفرین رسول خدا صلی الله علیه و آله نشویم. مثل همان کسی که رسول خدا صلی الله علیه و آله در عالم خواب چشمان اورا کور کردند. در حالی که او هیچ تیری، سنگی، نیزه ای و غیرها به سمت سیدالشهدا و اصحاب نینداخت و فقط در لشکر دشمن بود. 

مرجع عالیقدر در ادامه با تشریح اقدامات صدام بر علیه شعائر مقدسه حسینی و زیارت آن حضرت و ممانعت او از زیارت مردم در نیمه شعبان با دسیسه های متعدد، توجه مبلغان را به این امر معطوف نمودند که آیا در آن زمان یک نفر از مراجع عظام و فقها را سراغ دارید که این امور را نفی کرده باشد؟! آیا کسی از بزرگان مانع زیارت آنان شد؟ 

مرجع عالیقدر با اشاره مجدد به مساله جاسوسی دشمنان برای ممانعت از جلسات عزاداری سیدالشهدا علیه السلام، به انجام این عمل ننگین توسط حزب بعث عراق اشاره نموده و فرمودند: چندی پیش مأموری در یکی از دولت ها، مکالمات مأموری در کشور دیگر را شنود می کرد. وقتی این مطلب فاش شد تمامی شبکات ماهواره ای و تمامی روزنامه جهان به قبح آن عمل پرداختند و آن را به زبان خود محکوم و مورد نقد و بررسی قرار دادند؛ در حالی که این امر در زمان صدام و در برخی کشورها برای مبارزه با شعائر حسینی امری عادی است که به سبب آن بسیاری از مؤمنان را شکنجه می کنند تا بتوانند مانع این امر الهی شوند. 

مرجع عالیقدر با حالت تاسف فراوان فرمودند: واقعا این عیب را به کجا ببریم و به که شکوه کنیم به غیر از خدای متعال و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف. 

 

جوان ها! مسئولیت شما زیاد است. باید خودتان درباره امور دینی تحقیق کنید و فرق بین خوب و بد را تشخیص دهید و هر چیزی را به حساب اسلام نگذارید. 

مرجع عالیقدر با شکر این مطلب که در حال حاضر شعائر مقدسه ی حسینی علیه السلام علی رغم ممانعت های معاندین در تمامی بلاد در کره زمین حتی بلاد کفر برپا می شود، فرمودند: خوب است مؤمنان همت کنند و این شعائر را با ابزاری چون قمر (ماهواره ی اختصاصی) و صدها شبکات ماهواره ای و به زبان های جهانی گسترش دهند و وظیفه همه ما این است که از جان و مال و زندگی خود برای احیای امر اهل بیت علیهم السلام و شعائر الهیه مایه بگذاریم. 

مرجع عالیقدر سپس با بازگویی حکایاتی مبنی بر مقاومت مؤمنین در مقابل ممانعت معاندین در پیاده روی ها ی زائرین در مسیر کربلا با وجود قتل و غارت و شکنجه، این جریانات را مایه عبرت همگان دانستند که اینها درس هایی است که به ما داده شده و می بایست از آن بهره مند شویم. 

مرجعیت جلیل القدر شیعه در خاتمه فرمودند: انشاء الله امیدوارم خدای تبارک و تعالی هم توفیق بیشتر به همه مرحمت کند تا بتوانیم برای زنده نگه داشتن شعائر مقدسه ی حسینیه علیه السلام، همه ی اقسام شعائر مقدسه ی حسینیه، تمام اقسامش، تمامش قدم برداریم. 

خدا توفیق بیشتر عنایت فرماید به همه ی عزادارها و از همه بپذیرد، و نام ما را نیز در طومار عزاداران حضرتش ثبت بفرماید.

 وصلی الله علی محمد وآله الطاهرین 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

1. تاریخ ابن کثیر، ج8، ص22.

2. سوره بقره، آیه 195.

3. سوره حجرات، آیه 12.