علی صبا
ویژۀ رسام

دفاع از حریم ایمان وعقیده مؤمنان را فقها وعالمان دینی یکی از وظایف همواره وهمیشگی خود دانسته اند. این مهم بویژه در عصر شک وشبهه ها ودر زمانه ای که در آن مرز میان حق وباطل بسیار باریک وبه عبارت بهتر نامرئی می شود، محسوس تر وادای حقش حساس تر می شود. کیفیت انجام این مهم اما بویژه در زمانۀ ما اهمیتی بس فراتر از خود صورت مسأله یافته است. گاه شبه ها آنچنان با ظاهری آراسته به مخاطبان تقدیم می شوند، که هرگونه ورود به دایرۀ گفتگو در حقیقت به زیان دینداران والبته به نفوذ بیشتر شبهه به قلوب برخی مؤمنان می انجامد. از همین باب هم بوده است که سیره ومنش عالمان شیعه در برخورد با شبهات ومقوله هایی که از منظر درون دینی اباطیل به شمار می آمده اند همواره یکی از نختستین راه حلها بوده اند. مقولۀ مشهور "یموت الباطل بترک ذکره" دقیقاً در راستای تحقق همین راهبرد مبنای عمل فقیهان قرار گرفته است.
پرسش امروز اما این است که در زمانه ای که باطل با در اختیار داشتن رسانه ها ووسایط ارتباط جمعی با تمامی امکانات به سرعت در عرصه جامعه نشر وپراکنده می شود، آیا همچنان سکوت در برابر باطل ومبطلان امری رواست؟پاسخ به این پرسش به ویژه در زمانه ای که اینترنت وفضای مجازی فرصتی برای آرشیو کردن وماندگار ساختن شبهات فراهم آورده است، ضروری تر به نظر می رسد. با مد نظر قراردادن این نکته، بویژه در عصر حاضر نمی توان از کنار شبهاتی که به بخشی از زندگی روزمره زندگی اجتماعی در آمده اند، تنها با اکتفا به مقوله هایی از سنخ آنچه بیان شد، اکتفا نمود وبه امید مرگ اباطیل با روی گرداندن از آنها نشست. در این میان اما از همه سخت تر شبهه هایی هستند که گاه برخی دینداران ناآگاهانه ومتظاهران به دینداری آگاهانه در اذهان ایجاد می کنند. در همین بزنگاه است که به تعبیر حدیث شریف نبوی ضرورت آنکه عالمان علمشان را آشکار سازند هرچه بیشتر احساس می شود. شبهات متظاهران به دینداری را می توان در ذیل بدعتها دسته بندی کرد. نوآوری ها پنداری ورفتاری در دین که اسباب تحریف عقیده ودین از مسیر ومسارش را فراهم می آورند.
كوتاه سخن اينكه امروز به ويژه در جمهوری اسلامی که بدعت افکنی وشبهه سازی به صورتی سیستماتیک توسط دستگاههای فکری حکومت رشد وتوسعه ای در بعد منفی یافته اند، این وظیفه بیشتر از بیش بر دوش عالمان سنگینی می کند. عالمان این بار نه از باب اقامه فروع دین، یعنی ادای فریضه امر به معروف ونهی از منکر، بلکه در جهت پاسداشت مرزهای عقیده بایستی گاه در عرصۀ جهاد عقیدتی گذاشته ومرزبان حقیقی مرزهای تشیع باشند.