علی افشاری

يکی از پيامدهای اعلان عمومی جراحی پروستات خامنه‌ای و بسيج نيروهای سياسی و اجتماعی برای عيادت وی، روشن شدن تسلط ظاهری او بر حوزه‌های علميه است. امری که در صورت تثبيت و تداوم می‌تواند حوزه حکمرانی مطلقه وی را افزايش دهد.
توجه به نام های روحانيون برجسته ای که به عيادت خامنه ای نرفته و يا نماينده ای را نفرستادند در شناخت مناسبات کنونی ولی فقيه با روحانيت مفيد است. البته لزوما عدم ديدار به معنای نظر منفی يا انتقادی نيست و ممکن است زمينه سفر به دلايلی وجود نداشته است. اما در عين حال عدم ديدار با خامنه ای بعد از عمل جراحی می تواند مويد فاصله با وی باشد. از انجاييکه همه ديدار ها حالت طبيعی نداشت و افراد و مراکزی برای ارسال افراد و مانور تبليغاتی در حوزه علميه قم و بين چهره های روحانی فعاليت می کردند ، لذا نرفتن ها می تواند واجد معنا باشد و از سر تصادف صورت نگرفته باشد.
بر طبق شنيده ها حجت الاسلام سيد هاشم حسينی بوشهری در حوزه علميه قم رايزنی گسترده ای را با مراجع و مدرسين درجه يک حوزه علميه قم برای عيادت از خامنه ای در بيمارستان داشته است. او حتی به سراغ منتقدين رفته و وعده داده اين ديدار در کاهش محدوديت ها و سخت گيری ها تاثير دارد. البته آن روی ديگر اين فضا سازی بدين معنا است که نرفتن نيز تبعات و هزينه های خاص خودش را دارد.
بنابراين ايجاد فشار از سوی منصوبان خامنه ای و نگرانی از تبعات عدم ملاقات در عيادت نسبتا گسترده روحانيت از خامنه ای نقش داشته است. همچنين برخی نيز با توجيه اينکه باب تعامل با رهبری باز بماند و بتوانند نظرات انتقادی خود و امر به معروف و نهی از منکر را داشته باشند دست به اين اقدام زده اند.
برخی ديگر از روحانيون سياسی نيز برای اينکه بتوانند در داخل چارچوب نظام فعاليت داشته باشند ناگزير به بده بستان سياسی شده اند.
سرانجام همه اين تمهيد ها و بخصوص مانور تبليغاتی رهبری در تبديل عيادت به آئينی برای تجديد بيعت توانست اکثريت چهره های شاخص روحانی را به ديدار و مشارکت در برنامه سياسی پشت آن راضی سازد و از اين زاويه روحانيت نمره مردودی گرفت. نتيجه جريان سازی بيت خامنه ای از ملاقات های صورت گرفته با وی بر روی تخت بيمارستان به معنای تقويت جايگاه دينی وی است. البته اين پيامد معلوم نيست پايدار بماند و احتمال اينکه تاثير مقطعی و گذرا داشته باشد بالا است.
ضمن اينکه در سنت رفتاری روحانيت و اساسا مردم ايران عيادت از بيمار و حضور در مراسم ختم فضيلتی است که شامل فقط دوستان و نزديکان نمی شود. بلکه حتی کسانی که قهر بوده اند و يا روابط تيره و خصمانه داشته اند نيز در اين مواقع مشکلات را کنار می گذارند.
اما باز با توجه به اين واقعيت پاسخ مثبت به مانور تبليغاتی خامنه ای که عملا شکل بيعت مجدد پيدا کرده بود ، قابل قبول نيست اگر چه قابل درک است.
از اکثريت جامعه روحانيت ايران که در زير فشار دستگاه ولايت فقيه و تلاش برای زعامت خامنه ای بر حوزه های علميه و تثبيت مرجعيت کاذب وی هستند، انتظار نمی رفت اين گونه برای تحکيم مشروعيت خامنه ای و ترميم وجهه تخريب شده وی به بازی گرفته شوند.
برای درک بهتر آنچه بوقوع پيوست و نمايانگر فعل غیر اخلاقی شماری از چهره های روحانی بواسطه تملق در برابر حاکم جائر و ظالم بود ،کافی است فهرست اسامی کسانی که به عيادت خامنه ای شتافتند مورد بررسی قرار بگيرد. البته منظور شخصيت های مستقل است و گرنه روحانيت حکومتی که طبيعی است که مراتب ارادت و جان نثاری را به جا بياورند.
چهره های روحانی مشهوری که از خامنه ای حضوری عيادت کردند و يا نماينده فرستادند و يا تماس تلفنی گرفتند ،عبارت هستند از :
علی اکبر ناطق نوری ، فرزندان آيت الله گلپايگانی ، عبدالله جوادی آملی، نوری همدانی ، ناصر مکارم شيرازی ، شهرستانی ، علی سيستانی، لطف الله صافی گلپايگانی ،حکيم ،ناصری دولت آبادی، امينی، مقتدايی، حسينی بوشهری، رئيسی ، محسنی اژه ای، صادق لاريجانی، علم الهدی ، احمد خاتمی ،باقری کنی، مظاهری، سيد محمود شاهرودی ، سيد حسن خمينی، هادی خامنه ای ،علی اکبر هاشمی رفسنجانی، سيد علی اکبر محتشمی، مجيد انصاری، پناهيان، حسن روحانی، ابوالقاسم خزعلی ، احمد جنتی، عبدالکريم موسوی اردبيلی،امامی کاشانی، احمد احمدی، خاموشی ، پور محمدی ، حيدر مصلح،سيد محمد حسينی زنجانی، موحدی کرمانی ، سيد محمد ابوترابی، کعبی،قرهی،قرائتی،خرازی، موسی شبيری زنجانی، وحيد خراسانی،گرامی قمی، دری نجف آبادی، علفوی گرگانی ، علوی ، مصباحی مقدم، شيخ حسين انصاريان ، محمد يزدی، مصباح يزدی،حائری شيرازی ،کاظم صديقی، طبرسی، سيد رضا تقوی، منتظری،محسن قمی، آقا تهرانی، رهبر، حميد روحانی
سيد محمد خاتمی نيز به نمايندگی از مجمع روحانيون مبارز طی نامه ای از روند بازيابی سلامت خامنه ای ابراز شادی کرد. صدور نامه توسط مجمع روحانيون به معنای همراهی عملی افرادی چون موسوی خوئينی ها ، شيخ حسن صانعی، امام جمارانی ، موسوی بجنوردی، موسوی لاری، کيان ارثی، محمود دعايی ،سراج الدين موسوی، آشتيانی و ... با دعا گويی برای تداوم عمر و ولايت خامنه ای است.
در حالی که چهره های شاخص معدودی بودند که به عيادت نرفتند. در عين حال معلوم نيست اگر از آنان رسما دعوت می شد باز پاسخ منفی می دادند. شماری از آنها عبارت هستند از فياض ، سيد صادق شيرازی ، سيد صادق روحانی، يوسف صانعی، جعفر سبحانی ، سيد علی محمد دستغيب، بشير نجفی، مهدی کروبی، فرزندان آيت الله منتظری ، اسدالله بيات ،ايازی، امجد ،عبدالله نوری ، فاضل ميبدی.
مقايسه اسامی نشان می دهد که موازنه قوا در بين شخصيت های روحانی معروف به نفع خامنه ای است. البته کسانی که به عيادت رفتند لزوما مدافع نظرات وی نيستند. اما رفتار آنها نشان می دهد که اهل مخالفت و مقاومت هم نيستند.
در مجموع می توان گفت يکی از پيامد های اعلان عمومی جراحی پروستات خامنه ای و بسيج نيروهای سياسی و اجتماعی برای عيادت وی، روشن شدن تسلط ظاهری او بر حوزه های علميه است. امری که در صورت تثبيت و تداوم می تواند حوزه حکمرانی مطلقه وی را افزايش دهد. روحانيت همچون آخرين سفر خامنه ای به قم نمره مردودی گرفت و نشان داد محافظه کاری حاکم بر حوزه های علميه مجال مقاومت در برابر استبداد دينی را از اکثر چهره های شاخص روحانيت سلب کرده است.