علی صبا

بر اساس گزارش خبرگزاریهای منطقه ای وبین المللی قطعنامۀ پایانی اجلاس کشورهای اسلامی در ترکیه، متضمن محکومیت شدید ایران به دلیل سیاست های منطقه حکومت جمهوری اسلامی بوده است. فارغ از داوری دربارۀ انگیزه ها وچرایی های صدور چنین قطعنامه ای ودرستی ویا نادرستی محتوای آن، لحن بیانیه وبی توجهی کامل کشورهایی همچون عربستان وترکیه به ملاحظات ایران دربارۀ این بیانیه حقیقت شکست کامل استراتژی "وحدت با کشورهای به اصطلاح اسلامی همسایه" را عریان تر از همیشه پیش چشم مسئولان وسیاست گذاران نظام نهاد. طی سالهای متمادی، جمهوری اسلامی تلاش می کرد تا با سردادن شعار وحدت وپنهان ساختن ویا استحالۀ عقاید شیعی تحت عناوینی همچون "وحدت" و"تقریب"، پلی برای داد وستد سیاسی با همسایگان سنی وبازیگران منطقه ای همچون عربستان وترکیه بسازد.
تجربۀ اخیر باردیگر نشان داد، صرف سالانه میلیاردها دلار بودجه در جهت برگزاری کنفرانس هایی تحت عنوان تقریب ووحدت اسلامی وایجاد یک بوروکراسی اداری طویل وعریض به نام سازمان تقریب مذاهب اسلامی نه تنها استراتژی مؤثری نبود بلکه در مواردی هم به جای وادر کردن طرف مقابل به سکوت، او را در مسیر دشمنی بیشتر انداخته است. لحن تند بیانیۀ پایانی اجلاس کشورهای اسلامی آنچنان نسبت به ایران تند بود واز زخمی کهنه در دل اعراب منطقه برمیخواست، گویی تا به حال اصلا شعارهای برادری ووحدت وصرف نظر کردن آشکار مسئولان نظام برای راضی کردن آنان مثمر ثمر نبوده است.
اما در این میان چه باید کرد؟
یکی از ترجیع بندهای این روزهای نظام ومسئولان عالیتربۀ آن تکرار عبارت "بهره برداری از ظرفیت های داخلی"است. بر اساس این نگاه، که البته تحت شرایط معینی درست هم هست، به جای امتیاز دادن به کشورهای دیگر در جریان گفتگو ودیپلماسی، با نگاهی معطوف به داخل می توان چالشهای اقتصادی، سیاسی واجتماعی داخلی کشور را به جای خارج در داخل حل وفصل کرد. این نگاه هرچند ساده اندیشانه وسطحی احتمالاً نامتناسب با مقتضیات جهان یکپارچه شدۀ امروز ماست، اما برای مروجان ومبلغان آن الزامی را موجد میشود که دست اندرکاران نظام تا کنون از عمل وحتی بیان آن هم هراس داشته داشته اند.
لازمۀ معطوف ساختن نگاهها به داخل، بر فرض صحت، عطفی وعزمی همه جانیه ودر ارتباط با تمامی شئون کشور است. همانطور که در نگاه رهبری نظام راه حل بحران اقتصادی کشور نه از تعامل به جهان خارج بلکه از راه فعال سازی وتوجه به ظرفیتهای داخلی کشور می گذرد، حل بحرانهای اجتماعی، سیاسی وچالشهای اخلاقی ومذهبی جامعه به طریق اولی باید از همین مسیر بگذرد. حل عملی، واقعی وپایدار  بحران مشروعیت سیاسی نه از راه نرمش قهرمانانه در خارج وگرفتن تضمینهای امنیتی از بازیگران بین المللی بلکه از راه برقراری یک آشتی فراگیر ملی ومشارکت تمامی گروهها واحزاب سیاسی در حکومت وتصمیم گیری برای ادارۀ کشور محقق می شود.
در بعد مذهبی ومسائل گریبانگیر کشور در این عرصه هم باید گفت، حل بحران مشروعیت نظام، نه از راه گدایی مشروعیت از کشورهای سنی منطقه وجهان ودست اندازی به حوزۀ علمیۀ شیعه وعقاید وباورهای شیعه ودراز کردن دست دوستی به سوی دشمنان تاریخی ایران وتشیع بلکه از رهگذر اتحاد داخلی شیعیان وآشتی شیعی-شیعی محقق خواهد شد. هرچند برخورد نظام با مرجعیت شیعه طی سالهای پس از انقلاب زخمهای فراوان وفراموس ناشدنی بر پیکر تشیع نهاده است، اما هنوز هم هستند مراجع ومذهبیونی که در صورت احساس حسن نیت حقیقی از سوی تصمیم سازان وتصمیم گیران نظام، حاضر به مشارکت فعال در مسیر اصلاح امور وبازگرداندن آب رفته به جوی باشند. در این میان بازنگری نظام در روشهای گذشته والتزام حقیقی به فعال سازی ظرفیتهای داخلی در جهت صحیح وهدفمند آن اسباب یکدلی ویکپارچگی ایرانیان ودر نهایت موقعیت وجایگاه برتر نظام در چانه زنی های بین المللی را به همراه خواهد داشت.

مقالات ومصاحبه هاب مندرج در سایت لزوماً دیدگاه رسام نیستند.