رسام ازاین پس وبسایت رسام هر هفته را به معرفی یک کتاب اختصاص خواهد داد. امید است که دوستان وهمراهان عزیز با ارائۀ نظرات وپیشنهادات خود ما را درهرچه پربارترشدن سایت یاری نمایند. کتابی که این هفته به معرفی آن خواهیم پرداخت، "اسلام وجهانی شدن" نوشتۀ مرجع عالیقدر جهان تشیع آیت الله العظمی سید محمد شیرازی نام دارد. جهانی شدن یا همان گلوبالیزاسیون پدیده ای است که درسالیان اخیر بخش نسبتاً وسیعی ازفضای گفتمان میان فلاسفه واندیشمندان از نحله های گوناگون فکری، را اشغال نموده است. چگونگی شکل گیری این پدیده وریشه های آن وپیامدهای مثبت ومنفی وحواشی آن مسأله ای بوده است که اززوایای مختلف وتوسط دانشمندان زیادی ازسراسر جهان مورد بحث وکنکاش قرار گرفته است. دایرۀ بحث جهانی شدن هرچند از حوزۀ محدود اقتصاد وتجارت جهانی آغاز شد اما بتدریج قلمرو خود را به دیگر حوزه ها از سیاست گرفته تا فلسفه وهنر وحتی ادبیات نیز گسترش داد وامروز کمتر بحثی است که بدون توجه به مؤلفۀ جهانی شدن وتأثیر آن گشوده وپیگیری شود. جهانی شدن درمفهوم کلی آن بمعنی خارج شدن مقوله هایی چون اقتصاد وسیاست وفرهنگ وهنر وامروز حتی فلسفه ودیگر علوم انسانی از حوزۀ انحصار ملی وقرار گرفتن درچهارچوب وقالبی جهانی است. آغاز این حرکت همچنانکه اشاره شد به گسترش تجارت ازعرصه های ملی ودرون مرزی کشورها، وپیدایش مقوله ای بنام تجارت جهانی مربوط می شود، اقتصاد ملی بتدریج کمرنگ وکمرنگ تر شد واساساً تعریف آن به توانایی نقش آفرینی درعرصۀ اقتصاد جهانی دگرگون شد. اما مسأله بهمین جا ختم نشد وبتدریج با گسترش وسائل ارتباط جمعی وگسترش شبکۀ جهانی اینترنت جهان صورتی دیگر بخود گرفت. مرزهای جغرافیایی جز برای سفرها سیاحتی، عملاً بی معنی وبلاموضوع شدند. ارزشهای فرهنگی به ارزشهای اقتصادی ومادی کالاها اضافه شدند وبتدریج پدیدۀ جهانی شدن فرهنگی خاص، مورد توجه قرار گرفت. این جهانی شدن ها ودرهم تنیدگی مصالح سیاسی ملی با مصالح بین المللی وجهانی، امری بی سابقه نبود، اما جهانی شدن اقتصاد وفرهنگ بعنوان دومؤلفۀ نیرومند، جهانی شدن را مثابۀ یک ارزش مفهوم جهان شمول، وارد ادبیات فکر واندیشۀ بشری نمودند. این تحولات درزمانی صورت گرفت واکنون نیز درجریان است که مسلمانان به دلیل رکود ورخوت نظری وعملی تونایی رقابت با اندیشه های جدید را ندارند. نتیجۀ این بی عملی عدم وجود دکترینی مشخص دربرابر این پدیدۀ نوظهور بوده است. دراین میان آیت الله العظمی شیرازی را به جرأت می توان نخستین مرجعی دانست که با دوراندیشی تمام، نیاز اندیشۀ شیعی به داشتن یک استراتژی مشخص دراین باره را احساس نمود وکتابی را تحت عنوان "اسلام وجهانی شدن" به رشتۀ تحریر درآورد. کتاب مذکور که دراصل به زبان عربی نوشته شده است وبنیاد جهانی آیت الله شیرازی کارترجمه وتحقیق آنرا به انجام رسانده است، دربرگیرندۀ پنج فصل است. مؤلف کتاب، آیت الله العظمی سید محمد شیرازی قدس سره الشریف، در فصل اول کتاب به ارائۀ تعاریف مختلفی از "جهانی شدن" ازدیدگاه غربی آن وبویژه نگرش اقتصادی جهان سرمایه داری به این مفهوم می پردازد وآنرا مورد نقد قرار می دهد. سپس درادامۀ کتاب ایشان به ارئۀ تعریفی اسلامی ازمقولۀ جهانی شدن پرداخته وبرپایۀ جهان شمولی اندیشه های اسلامی ومکان شمولی آنها، به تشریح وتبیین مفهوم "جهانی شدن اسلامی" می پردازد.جهانی شدن درتعریف آیت الله سید محمد شیرازی با فراگیر شدن ارزشهای انسانی اسلام وفرهنگ اسلامی بدست می آید، آنهم بواسطۀ بازگشت گریز ناپذیر بشریت به معنویت اسلامی وفرهنگ اسلامی ویا به عبارت بهتر درنتیجۀ یک انتخاب آگاهانۀ تاریخی درگزینش فرهنگ اسلامی. درچنین مظومه ای ارزشهای حقوق بشری اسلام وپاسداشت کرامت انسانی هستند که امکان جهانی شدن وفراگیر شدن دارند ودرنهایت فراگیر خواهند شد. درادمۀ کتاب، نویسنده به شرح وتوضیح سهم مسلمانان ازروند جهانی شدن کنونی پرداخته ومسلمانان را به بازگشت به ارزشهای انسانی ووالای اسلام فرا می خواند تا با نقش آفرینی دراین عرصه بتوانند، ازآسیبهای اقتصادی وفرهنگی وسیاسی جهانی شدن غربی درامان بمانند. فصل دوم کتاب، "اسلام وجهانی شدن" به نقد مشخصه های غربی جهانی شدن می پردازدوتحت عنوان جهانی شدن دربوتۀ نقد، به نقد وجوه مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی واجتماعی جهانی شدن غربی می پردازد. زنان وحقوق زنان درمنظومۀ فکری آیت الله العظمی شیرازی ونگاه ایشان به مقولۀ گلوبالیزاسیون ازاهمیت جایگاه ویژه ای برخوردار است. ایشان تحت عنوانی مستقل به مقایسه نقش زنان درروند جهانی شدن غربی واسلامی می پردازد ومهمترین تفاوتهای میان این دومنظومۀ فکری را برمی شمارد. ازمسائل جالب توجه دیگری که ایشان دراین کتاب بدانها شاره دارند، پیش بینی وضعیت بحرانهای کنونی اقتصادی واجتماعی جهان غرب درسایۀ جهانی شدن غربی است. ایشان تصریح می دارند که مسأله ای که ارتباط تنگاتنگی با جهانی شدن غربی دارد وبسیاری از محققان غربی وسیاستمداران براحتی از کنار آن عبور می کنند، مسألۀ رشد روزافزون بیکاری ودرکنار آن کاهش قدرت خرید مصرف کنندگان وگسترش دامنۀ محرومیت وشمار محرومان است. درفصل دوم کتاب، ایشان به توضیح مسأله جهانی شدن از نظر اسلام می پردازد. آیت الله العظمی شیرازی مسأله دانش اندوزی وتولید علم، آزادی فکر واندیشه وفرهنگ درکنار اخلاق را مؤلفه های جهانی شدن فرهنگ اسلامی می داند. درفصل سوم کتاب آیت الله العظمی شیرازی به تبیین دکترین جهان اسلامی، البته به معنای حقیقی آن، درسایۀ استشهاد به سیرل حکومت نبوی وعلوی می پردازد. مؤلف فقید جهانی شدن صلح، شورا، تکثر وپلورالیسم سیاسی، آزادی های اساسی، نفی خشونت وتروریسم، حرمت تجسس وشکنجه وهمچنین اهتمام به کرامت وحقوق انسانی وحتی حفاظت وپاسداشت محیط زیست را ازارکان اساسی جهانی شدن سیاسی اسلام می داند. درفصل چهارم کتاب، نویسندۀ گرانمایه به توضیح مشخصات اقتصاد اسلامی جهانی می پردازد ومبارزه با فقر ومحرومیت، آزادی اقتصادی، احترام به حق مالیکت فردی وحرمت ربا واحتکار وسلطۀ ظالمانه برمنابع ثروت وهمچنین بهره کشی وبیگاری از انسان ونیروی انسانی را ازمشخصه های این اقتصاد قلمداد می نماید. درفضل پنجم این کتاب گرانمایه، آیت الله العظمی شیرازی قدس سره، به تبیین وتوضیح مسأله ارزشهای حقوقی اسلام وبحث دربارۀ حقوق اسلامی ونظام قضایی اسلام وامگان تطبیق جهانی این رژیم حقوقی ومسائل وموضوعات پیرامون آن می پردازد. این کتاب در432 صفحه ازطرف بنیاد آیت الله العظمی شیرازی به چاپ رسیده است.