بهروز صمدبیگی
هنوز وزارت سردار رستم قاسمی بر وزارتخانه نفت یک ساله نشده که با امضای تفاهمنامه‌ای میان او و سردار نقدی، رییس سازمان بسیج مستضعفین، نظامیان بیش از پیش هدایت شریان حیاتی نفت را در دست گرفتند. به این ترتیب تنها طی دو روز، توسعه سه میدان نفتی و اجازه فعالیت‌های کلان و گسترده در صنعت نفت ایران به نیروهای مسلح واگذار شد.
صبح روز چهارشنبه خبرگزاری فارس گزارش داد که همزمان با سالروز آزاد سازی خرمشهر تفاهم‌نامه همکاری سازمان بسیج مستضعفین و وزارت نفت برای خودکفایی صنعت نفت کشور به امضای سردار نقدی، رییس سازمان بسیج مستضعفین و رستم قاسمی وزیر نفت رسید.
بر اساس گزارش منتشر شده، این تفاهم‌نامه 10 ماده‌ای است و در آن "رئوس برنامه های کلان مشارکت بسیج و بهره گیری از سازمان‌های بسیج مهندسین و اساتید و متخصصان سایر اقشار بسیج برای شتاب بخشی روند خودکفایی صنعت نفت کشور" تعریف و تبیین شده است.
سردار نقدی رییس سازمان بسیج مستضعفین در این مراسم، امضای این تفاهم نامه در روز سوم خرداد را حاوی این پیام دانست که مهندسان و متخصصان بسیجی "مانند دفاع مقدس" وارد عرصه خواهند شد و "بیت المقدس‌های دیگری را رقم خواهند زد."
رستم قاسمی هم که پس از حضور در کابینه لباس نظامی بر تن نمی‌کند و پیشوند سردار از نامش در خبرهای رسمی حذف شده، ابراز امیدواری کرد با اجرای این تفاهم نامه، روند خودکفایی در صنعت نفت متحول شود.
یک روز قبل از امضای این تفاهم نامه هم وزیر نفت جمهوری اسلامی با امضای قراردادی، توسعه سه میدان نفتی بندکرخه، توسن و آلفا را به شرکت‌های خاتم‌الاوصیا و ساتا واگذار کرده بود. در گزارش‌های منتشره به این موضوع اشاره شده است که میادین نفتی توسن و آلفا در 25 کیلومتری قطر و در نزدیک جزیره قشم و لاوان قرار گرفته‌اند. این میدان‌ها حدود 80 میلیون بشکه نفت درجا(مورد انتظار + ممکن) دارد و از این میزان تنها 12 میلیون بشکه نفت قابل استحصال است.
میدان نفتی کرخه هم در 30کیلومتری شمال غربی شهرستان اهواز قرار گرفته است. اما نکته مهمی که به آن اشاره نشده این است که قرارگاه خاتم‌الاوصیا یک شرکت فنی زیرمجموعه سپاه و ساتا نام اختصاری سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح است.
قرارگاه خاتم‌الاوصیا در سال گذشته حضور گسترده‌ای در پروژه‌های عمرانی کشور داشت و با خرید شرکت واگن‌سازی پارس طرح برقی کردن راه‌آهن تهران- مشهد را در دست گرفت و قبضه تولید تجهیزات ریلی کشور را در دستور کار قرار داد. همچنین با دراختیار گرفتن پروژه 13 هزار ميليارد ريالی کنارگذر ساحلی رامسر، به عرصه راهسازی ورود پیدا کرد و اکنون با حضور در صنعت نفت، جا پای قرارگاه خاتم‌الانبیا در انحصار صنعتی و از میدان به در کردن بخش خصوصی می ‍‌گذارد.
سردار، نفر اول نفت
تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا و آمریکا صنعت نفت ایران را به شدت تهدید می‌کند و مشتری‌های بزرگ نفت کشور از جمله چین و هند و ژاپن، واردات خود را به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش داده‌اند. با حضور یک سردار سپاه پاسداران در صدر وزارت نفت پیش‌بینی می‌شد که فشارها بر صنعت نفت ایران افزایش یابد و بر مشکل عدم حضور سرمایه و متخصصان خارجی برای اکتشاف و استخراج نفت بیفزاید.
سردار رستم قاسمی که پیش از وزارت، فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا سپاه را برعهده داشت از خرداد ماه سال ۸۹ در لیست تحریم‌های دولت امریکا، اتحادیه اروپا و استرالیا قرار دارد اما هنگام معرفی به مجلس با استقبال شدید نمایندگان مجلس هشتم مواجه شد و علی لاریجانی پیش از کسب رای اعتماد، او را وزیر خطاب کرد. درخواست رییس مجلس از نمایندگان برای رای دادن به وزیر پیشنهادی و بی‌تاثیر کردن تحریم‌ها باعث شد تا سردار قاسمی با ۲۱۶ رای سکان وزارت نفت را در دست بگیرد. او در جریان تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، نفر اول موضعگیری‌های تند دولت بوده و غرب را به قطع صادرات نفت تهدید کرده است.
او در ماه‌های گذشته مدام حوزه نفوذ و قدرت خود را بر صنعت نفت ایران گسترش داده و به نظر می‌رسد اکنون نفر اول در حوزه نفت است.
از جمله در اسفند ماه سال گذشته مجلس شورای اسلامی، سردار قاسمی را به جای احمدی نژاد به عنوان رئیس مجمع عمومی نمایندگان صاحبان سهام شرکت‌های اصلی تابعه وزارت نفت از جمله شرکت ملی نفت برگزید. با تصویب قانون جدید، اعضای هیات مدیره شرکت‌های اصلی تابعه وزارت نفت با معرفی وزیر نفت و با تصویب مجمع عمومی نمایندگان صاحبان سهام شرکت‌های مذکور با حکم وزیر منصوب می‌شوند.
همچنین در بیست و یکم همین ماه اختیار جدید اما بسیار گسترده ای به رستم قاسمی و به بهانه ماده 11 قانون وزارت نفت اعطا شد. بر اساس این ماده تمامی مناقصه ها به جای مجمع عمومی با موافقت وزیر نفت برگزار خواهد شد. به این ترتیب واگذاری و اجرای طرح های مربوط به اکتشاف، توسعه، تولید، تعمیر و نگهداشت میادین مشترک نفت و گاز با تأیید وزیر نفت و فقط با رعایت آیین‌نامه معاملات شرکت ملی نفت ایران بدون رعایت قانون برگزاری مناقصات صورت خواهد گرفت.
نفت در دوران تحریم
۱۳ اردیبهشت ماه روزنامه وال استریت ژورنال از کاهش شدید تولید نفت ایران خبر داد. گزارش این روزنامه بر اطلاعات یک سازمان مطالعاتی در زمینه انرژی مستند شده که بر اساس آن در دو ماه اخیر تولید نفت خام ایران روزانه در حدود ۱۵۰ هزار بشکه کاهش یافته است.
این موسسه(JBC) تاکید کرده که این پایین‌ترین میزان تولید نفت توسط ایران از زمان پایان جنگ ایران و عراق و حاصل انزوای بیشتر ایران در چند سال اخیر است.
تحریم‌های بین‌المللی و بخصوص تحریم‌های ایالات متحده آمریکا مانعی جدی برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در صنعت نفت ایران محسوب می‌شود که برای توسعه و حفظ سطح تولید خود به منابع و تکنولوژی کشورهای پیشرفته نیازمند است. این در حالی است که قطع واردات اتحادیه اروپا از ماه ژوئیه صورت خواهد گرفت.
سازمان اطلاعات انرژی ایالات متحده آمریکا هم از کاهش ۴۰۰ هزار بشکه‌ای بازده نفتی ایران بر اثر تحریم‌های بین‌المللی خبر داده است. بنا بر گزارش این سازمان، ایران در دوماه مارس و آوریل سال میلادی جاری ۳ میلیون و ۵۵۰ هزار بشکه نفت تولید کرده است. از این میزان، ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در داخل مصرف می‌شود.
حتی بانک مرکزی ایران هم کاهش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت خام در سال ۱۳۹۰ را تایید می‌کند؛ آماری که وزارت نفت آن را قبول ندارد و وزیر نفت از شکست کامل تحریم‌های نفتی علیه ایران سخن می‌گوید.

*منبع: روز آنلاین

** مقالات ومصاحبه های مندرج درسایت لزوماً دیدگاه رسام نیستند.