جمعیت روحانیون سنتی ایران معاصر منادی دینداری در پرتو آزادی-جمعیت رسام
Skip Navigation Links
جستجو
شعائر وعزاداری سنتی وچالش نظام ولایت مطلقۀ فقیه

تاريخ انتشار : 7/27/2012



رسام؛ بخش تحقیق وپژوهش
"مسأله‌ى ديگر، مسأله‌ى روضه‌هاست. روضه‌خوانى و سينه‌زنى بايد باشد؛ اما نه در هر عزايى. اين را بدانيد كه روضه خواندن و گريه كردن - آن سنت سنيه - مربوط به همه‌ى ائمه نيست؛ متعلق به بعضى از ائمه است. حالا يك وقت در جمع و مجلسى كسى روضه‌يى مى‌خواند، عده‌يى دلشان نرم مى‌شود و گريه مى‌كنند؛ اين عيبى ندارد. اصلاً عزادارى كردن يك حرف است، روضه‌خوانى و سينه‌زنى راه انداختن يك حرف ديگر است. روضه‌خوانى و سينه‌زنى راه انداختن، مخصوص امام حسين است؛ حداكثر مربوط به بعضى از ائمه است؛ آن هم نه به اين وسعت. مثلاً در شب و روز تاسوعا و عاشورا بخصوص، در شب و روز بيست‌ويكم ماه رمضان، سينه‌زنى و عزادارى و برپايى جلسات خوب است؛ ولى مثلاً در مورد حضرت موسى‌بن جعفر (عليه‌السّلام) - با اين‌كه وفات آن بزرگوار از وفاتهاى داراى روضه‌خوانى است - من لزومى نمى‌بينم كه سينه‌زنى بشود؛ يا مثلاً در سالگرد شهادت حضرت زهرا (سلام‌اللَّه‌عليها) مناسبتى ندارد كه ما بياييم نوحه‌خوانى و سينه‌زنى كنيم؛ بهتر اين است كه در آن موارد، شرح مصايبشان گفته بشود. شرح مصايب، گريه‌آور است." ( اظهارات علی خامنه ای در ديدار با اعضاى گروه ويژه و گروه معارف اسلامى صداى جمهورى اسلامى ايران‌ سیزدهم اسفند ماه 1370)
با پیروزی انقلاب سال 1357 وقدرت یافتن جریانی تمامیت خواه که خود را برآمده از نهاد دین می دانست، فصل نوینی از چالش میان دو نهاد دین وحکومت درایران گشوده شد. برخلاف تصور ابتداییِ سالهای آغازین پیروزی انقلاب، حاکمیت یافتن گروهی از به اصطلاح روحانیون گامی درجهت درتثبیت وتحکیم مذهب درجامعه نبود، بلکه این نهاد اجتماعی به نخستین قربانی استبداد مذهبی نوپا بدل شد وحکومت به ظاهر مذهبی به یکی از چالشهای عمده برسر راه نفوذ وگسترش مذهب ودیانت درمیان توده های مردم بدل گشت.
یکی از مهمترین نمودهای چنین چالشی را می توان درمبارزۀ دیرپای حاکمیت به اصطلاح مذهبی با شعائر مذهبی یافت. این مبارزه هرچند دردوره های پیش از استقرار نظام ولایت مطلقۀ فقیه نیز وجود وظهور داشت اما دست کم با توجیه وتفسیری مذهبی صورت نمی گرفت وبصورتی سازمان یافته وسیستماتیک پیگیری نمی شد.
پس از پیروزی انقلاب واستقرار حاکمان مدعی ولایت درتهران، مسألۀ مبارزۀ سامان یافته با شعائر ناگهان به صدر اولویتهای جریان حاکم صعود نمود ورهبران نظام بمناسبتهای مختلف ودرمقاطع گوناگون حکم به تعطیلی یک یا چند شعیره ومراسم سنتی مذهبی دادند.
اولین قربانی حکومت ولایت مطلقۀ فقیه درزمینه نیز، مراسم سنتی قمه زنی بود. آیت الله خمینی طی حکمی دستور به ممنوعیت برگزاری این عزاداری سنتی داد.
پس از او علی خامنه‌ای مبارزه با مراسم اصیل مذهبی را عهده دار شد ودر سخرانی در کهکیلویه و بویر احمد در جمع روحانیون در ماه محرم [۱۱]۱۷/۰۳/۱۳۷۳ این باره گفت:
"من حقیقتا هر چه فکر کردم دیدم نمی‌توانم این مطلب [قمه‌زدن] را که قطعا یک خلاف و یک بدعت است به اطلاع مردم عزیزمان نرسانم. این کار را نکنند. بنده راضی نیستم. اگر کسی تظاهر به این معنا کند که بخواهد قمه بزند من قلباً از اوناراضی‌ام. این را من جدا عرض می‌کنم. یک وقت بود در گوشه و کنار چند نفر دور هم جمع می‌شدند و دور از انظار عمومی مبادرت به قمه‌زنی می‌کردند و کارشان تظاهر، به این معنا که امروز هست، نبود. کسی هم به خوب و بد عملشان کار نداشت؛ چرا که در دایره محدودی انجام می‌شد. اما یک وقت بناست که چندهزار نفر ناگهان در خیابانی از خیابان‌های تهران یا قم یا شهرهای آذربایجان و یا شهرهای خراسان ظاهر شوند و با قمه و شمشیر برسر خودشان ضربه واردکنند. این کار قطعا خلاف است. امام حسین (علیه السلام) به این معنا راضی نیست. من نمی‌دانم کدام سلیقه‌هایی و از کجا این بدعتهای عجیب و خلاف را وارد جوامع اسلامی و جامعه انقلابی ما می‌کنند."
وی بدون ارائۀ حتی یک مدرک شرعی ومستند فقهی دال برحرمت قمه زنی وبرخلاف رأی مشهور ومتفق علیه علمای شیعه حکم به ممنوعیت این مراسم مذهبی داد.
پس از آن هرساله ودرآستانۀ ماه محرم ودر عاشورای سرور وسالار شهیدان امام حسین صلوات الله علیه، این مسأله بصورت مسأله ای تنش آفرین میان نیروهای انتظامی وهیأتهای مذهبی درآمده است. آنچنانکه در دی ماه ۱۳۸۷ در خمینی شهر به دلیل جلوگیری پلیس از قمه زنی، گروهی از قمه زنان با پلیس درگیر شدند و پس از پرتاب سنگ و کوکتل مولوتف به ماموران، به شهرداری این شهر حمله کردند. در درگیری بین مردم و پلیس سه نفر به ضرب گلوله زخمی شدند. ازمیان این زخمی ها جوانی نوزده ساله به نام حمید رضایی به شهادت رسید. همچنین ۶۹ نفر از قمه زنان دستگیر و زندانی وشکنجه شدند.
درسوی دیگر اما، مراجع وروحانیون سنتی شیعه با پای فشاری برحفظ این مراسم سنتی فتوا به جواز آن، اعمال اینگونه محدودیتها برمراسمی همچون قمه زنی را سرآغاز ومقدمه محدود نمودن وبرچیدن کلیت مراسم عزداری می دانستند، فرضیه ای که با گذشت زمان صحت آن به اثبات رسید. اظهاراتی از قبیل آنچه دربالا از قول علی خامنه ای نقل شدند نیز درراستای پیگیری همین سیاست بود.
صرفنظر از انگیزه های پنهان درپس چنین سیاستهایی، بحث وکنکاش درمدعیاتی از قبیل رهبر نظام ولایت مطلقۀ فقیه دردیدار با اعضای گروه معارف رادیو داشته است، نشان دهندۀ سست بودن وتهی بودن مدعیات وی از پشتوانه علمی وفقهی است.
همچنانکه تمامی علمای شیعه، اتفاق نظر دارند وآیات قرآن کریم وروایات وارده از طریق ائمه هدی صلوات الله علیهم اجمعین نیز براین امر تأکید دارند. عزاداری، مصیبت خوانی، نوحه سرایی وسینه زنی برای ائمۀ معصومین صلوات الله علیهم اجمعین، بنا به اجماع علمای شیعه از روشنترین مصادیق "تعظیم شعائر الهی" بشمار می رود که قرآن کریم دربارۀ آن به "من تقوی القلوب" تعبیر فرموده است؛ "ذَلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ. ﴿ سورۀ حج- آیۀ ۳۲﴾
همچنانکه روشن نیست رهبر نظام ولایت مطقۀ فقیه درمقام استدلال فقهی با استناد به کدام دلیل خاص ویا قاعدۀ فقهی حکم به حرمت برگزاری مراسم سینه زنی ونوحه خوانی برای ائمه صلوات الله علیهم می دهد حال آنکه برخلاف ادعای رهبر جمهوری به اصطلاح اسلامی، اطلاق ادله برجواز اجرای چنین مراسمی دلالت دارد. همچنانکه اصالت اباحه درافعال نیز ناظر به چنین جوازی است. 
جالب اینجاست که رهبر نظام که هوادارنش او را "امام" و"مرجع تقلید" نیز می دانند، حتی از ارائۀ یک دلیل بر مدعای خود نیز اجتناب می ورزد وهیچگاه معین نمی کند که در کدام کتاب فقهی یا روایی به اختصاص مراسم سینه زنی ونوحه خوانی به مراسم عزداری سید الشهداء صلوات الله علیه، رأی داده شده است؟!
سینه زنی ونوحه خوانی ومرثیه سرایی برای ائمه معصومین صلوات الله علیهم اجمعین یکی از مهمترین مصادیق ونمودهای ابراز محبت ودوستی نسبت به خاندان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم بشمار می آید که درقرآن کریم صراحتاً بدان اشاره شده است وتنها انتظار پیامبر از مردمان بعنوان پاداش دربرابر تبلیغ امر رسالت، توصیه وسفارش نسبت به مودت واظهار علاقه نسبت به اهل بیت ایشان صلوات الله علیهم اجمعین بوده است؛ " ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ- اين همان [پاداشى] است كه خدا بندگان خود را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏اند [بدان] مژده داده است بگو به ازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نيستم مگر دوستى در باره خويشاوندان و هر كس نيكى به جاى آورد [و طاعتى اندوزد] براى او در ثواب آن خواهيم افزود قطعا خدا آمرزنده و قدرشناس است. (سوره شوری- آیه 23)
علی خامنه ای درحالی از عدم ضرورت برگزاری مراسم عزاداری حضرت زهرا سلام الله علیها سخن می گوید که مراجع عظام تقلید مستقل وغیر حکومتی برضرورت اقامۀ شعائر فاطمیه همانند شعائر عاشورا تأکید نموده اند ومؤمنان را بدان توصیه وسفارش فرموده اند. از جمله آیت الله العظمی وحید خراسانی دراین باره بیان می دارد:
مملكت اگر مملكت شيعه است روز سوم جمادي الثاني بايد يكپارچه شيون باشد و بايد آتشي در عزاي حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) برپا شود...مملکت اگر مملکت شيعه است روز سوم جمادي الثاني بايد يکپارچه شور و شيون باشد بايد آتشي در عزاي زهرا (سلام الله عليها) برپا شود. اگر اميرالمومنين (عليه السلام) با شنيدن خبر شهادت همسرش غش کرد مملکت علي (عليه السلام) بايد چه کند ؟!" 
امام صادق سلام الله علیه خطاب به مسمع بن عبدالملک بصری می فرمایند: " خداوند اشک تو را مورد لطف ورحمتش قرار دهد...همانا تو از جزع کنندگان برما اهل بیت هستی، همانانکه با شادی ما شاد می شوند وبا غم ما غمگین می شوند..."
آنچنانکه دراین روایت دیده می شود، امام صادق صلوات الله علیه مسمع را به خاطر جزع کردن براهل بیت، بدون استثنا قائل شدن برای یکی از اهل بیت صلوات الله علیهم اجمعین، مورد لطف وعنایت وتفقد قرار می دهد. از این روایت جواز عام جزع براهل بیت علیهم سلام الله درمصائبشان استفاده می شود.
البته از شخصیتی همچون علی خامنه ای که بواسطۀ مافیاهای پیدا وپنهان قدرت وبا منزوی کردن وتحت فشار قرار دادن مرجعیت اصیل شیعه توانست یک شبه ره صد سالۀ مرجعیت را بپیماید انتظار نیست از نقطه نظر وجایگاه علمی وفقهی به بحث ومناظره دراین قضیه بنشیند اما دست کم انتظار آنستکه وی عرضۀ سیمرغ را جولانگه خود ندانسته وعرض خود نبرد وزحمت دیگران نیز ندارد!
 
 

برچسبها:


arash 9/24/2012
اگر هر روز روزه و بنا بر هر مناسبتی مراسم روضه خانی و عزاداری برای فلسطین و غزه بر پا شود ایشان خرسند و راضی هستند اما برپایی این مراسم برای حضرت فاطمه، این یگانه بانوی عالم، این صدیقه طاهره که در اوج معصومیت و مظلومیت با آن وضع به شهادت رسیدند بر خلاف میل ایشان است.
شیرازی 7/28/2012
عزا داری برای همه ائمه علیهم السلام نیست اما برای خمینی هست ای خاک بردهانت آخر تو چنین سوادی نداری که بخواهی اظهار نظر کنی
معین 7/27/2012
بابا این مرتیکه اصلا دین و ایمان درست حسابی نداره. اگر به مصاحبه هایش در زمان ریاست جمهوری اش دقت کنید گفت که اگر ویکتور هوگو نویسنده رمان بینوایان ادعای پیغمبری کند با این شاهکارش، من به او ایمان میاورم. حالا این شده رهبر جامعه مسلمان. حالا کاری به شعور نداشته اش نداریم.

درج نظرات
نام :   
آدرس ایمیل : 
متن پیام :   
 
رسام اخبار
رسام نظر سنجی
رسام مناسبتها
رسام فید RSS
رسام دعوت به همکاری
رسام رسام در شبکه های اجتماعی


راه اندازی سایت: فوریه 2011

کلیه حقوق این سایت متعلق به رسام می باشد.