گرد وخاک رسانه های حکومتی درارتباط با نشست غیرمتعهدها بسیار زود فرونشست وواقعیت تلخ انزوا، بسیار زود باردیگر رخ نمایی نمود. به گزارش خبرگزاریها آژانس انرژی اتمی سازمان ملل درنشست شورای حکام خود وبا اکثریت آرا، قطعنامه ای درانتقاد از فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی تصویب نمود. طرفه آنکه از میان رأی دهندگان بر علیه فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی، 9 کشور درشمار کشورهایی بوده اند که درنشست اخیر سران جنبش عدم تعهد اخیراً حضور یافته بودند. 

این رخداد برتمامی مدعیات رسانه های رسمی جمهوری اسلامی پیرامون توانایی ایران دربرون رفت از انزوای موجود وکارایی دیپلماسی نظام، خط بطلان کشید. مقامات ورسانه های جمهوری اسلامی با به راه انداختن یک کاروناوال تبلیغاتی تمام عیار تلاش کردند تا به افکار عمومی داخلی چنین القا کنند که علیرغم تمامی تحریمها وفشارهای خارجی موجود ووضعیت به غایت نابسامان اقتصاد داخلی، جمهوری اسلامی همچنان درعرصه بین المللی از مقبولیت برخوردار است. هرچند درجریان برگزاری اجلاس نیز، اظهارات برخی سران حاضر موافق میل حاکمان جمهوری اسلامی نبود وآنان کوشیدند با ترفندهای گوناگون اجرایی وتبلیغاتی، وضعیت مطلوب خود را از این اجلاس تصویر وبه افکار عمومی داخلی القا کنند، اما بهر صورت مدعای سران جمهوری اسلامی ورسانه های رسمی آن بود که این اجلاس موازنۀ قوا درعرصه جهانی را نفع ایران تغییر داده است! بعنوان مثال نماینده ولی فقیه درسپاه پاسداران مدعی شده بود:

"تغيير در موازنه قدرت از ديگر نتايج اجلاس نم بود و اين يعني اجلاس جايگاه ايران را در عرصه منطقه و بين‌المللي افزايش داد." (باشگاه خبرنگاران جوان- 15 شهریور 1391)

هرچند گزافه بودن این مدعا بدیهی تر از آنستکه نیاز به اثبات داشته باشد، اما همراهی سران 9 کشور حاضر دراجلاس نم درتصویب قطعنامه درانتقاد از تلاشهای جمهوری اسلامی برای دستیابی به سلاح هسته ای، آفتابی بود که دلیل آفتابی دیگر آمد! 

نتیجه واضح این مسأله آن است که جمهوری اسلامی حتی جایگاه خود درمیان اردوگاهی که خود را متنسب بدان می داند نیز ازدست داده است، ودیپلماسی نظام بیش از هر زمان دیگر ناکارآمد شده وانزوای جهانی ایران سبب شده است. 

اما ریشه این ناکارآمدی را درکجا باید جستجو کرد؟ برای پاسخ به پرسش نخست باید به نحوۀ مدیریت دستگاه دیپلماسی وتغییراتی که طی سالهای اخیر درآن اتفاق افتاده است، نظر داشت. درسالهای آغازین رهبری آقای خامنه ای، بواسطۀ موضعیت متزلزل وضعیف وی درعرصۀ داخلی ونیز توانایی های چشمگیر دولتهای هاشمی وخاتمی درچیرگی نسبی برسیاستگذاری درحوزۀ سیاست خارچی، علی خامنه ای چالشهای بسیاری دربرابر سیطرۀ کامل خود برفضای دیپلماسی کشور یافت وعلیرغم تمامی کارشکنی های نهادهای تحت امر او وانجام ترورهای گوناگون درخارج از کشور که تنها دستاوردشان محکومیت ایران درافکار عمومی جهانی بود، دیپلماسی ایران توانست چهره ای نسبتاً عقلانی از رفتارهای جمهوری اسلامی درعرصۀ خارجی ارائه نماید.

وقتی رهبری جدید توانست، مهمترین چالش پیش روی خود در فرایند تثبیت قدرت خود را پشت سرگذاشته ورئیس جمهور منصوب خود را بر کرسی ریاست جمهوری بنشاند، دستگاه سیاست خارجی نخستین سنگری بود که او دراندیشۀ پاکسازی وخارج نمودن آن از حوزۀ نفوذ دولت افتاد.

با نگاهی به آغاز این روند وتأثیرات آشکار آن برسیاست خارجی وبه انزوا رفتن ایران، به سادگی می توان دریافت که سرنخ معمای انزوا را باید دربیت رهبری وتصمیماتی دانست که رهبر جمهوری اسلامی خود شخصاً دراتخاذ آنها نقش اساسی ایفا نموده است، از لغو تصمیم تعلیق غنی سازی تا سرسختی درصدور مجوز برای بازدید بازرسان سازمان انرژی اتمی تا دخالتهای بیجا درامور داخلی کشورهای منطقه بویژه به ایجاد مانع در مسیر مذاکرات صلح میان فلسطینیان واسرائیل وپشتیبانی از گروهها حامی تروریسم درمنطقه وجهان، همه وهمه تصمیماتی بودند که بیش از هرچیز مشروعیت زدایی از جمهوری اسلامی درعرصۀ خارجی وبویژه به انزوای بین المللی ایران دامن زد.

اما آنچه دراین میان از یافتن مقصر وارزیابی گفتار ورفتار مسئولان جمهوری اسلامی مهمتر وحساس تر به نظر می رسد، توجه به ابعاد فاجعه بار تدوام چنین سیاستهایی که بی تردید اولاً ایران به پرتگاه جنگی تمام عیار سوق داده وثانیاً تمامیت ارضی کشور را به خطر خواهد انداخت. رأی 9 کشور از سران جنبش عدم تعهد نشانۀ دیگری از از دست رفتن مشروعیت ومقبولیت ایران درجامعۀ بین الملل وبه تبع آن موجه تر شدن گزینۀ حملۀ نظامی به ایران خواهد بود. آنچه سبب شد تا دراظهاراتی غیرمترقبه وزیر دفاع آلمان نیز استفاده از گزینۀ نظامی برعلیه جمهوری اسلامی را نامشروع نداند. مشروعیت یا عدم مشروعیت حملۀ نظامی به رژیم مستقر درایران موضوع این نوشتار نیست، که صحبت از آن نیازمند مجالی دیگر وتفصیلی جداست. جان سخن دراینجاست که سیاستها وعملکرد جمهوری اسلامی هرچه بیشتر جامعه جهانی را متقاعد می سازد که رژیم تهران اصلاح پذیر نبوده واز گزینۀ دیپلماسی تنها وتنها برای اتلاف وقت وپیش بردن طرحهای مخفیانه دستیابی به سلاح هسته ای سود می برد، آنچه درروی دیگر خود، موجه شدن گزینه حمله نظامی نزد افکار عمومی جهانی را نتیجه خواهد داد.

ازاینرو بجاست تا علاقمندان به ایران وکوشندگان داخلی وخارجی تلاشهای خود را درجهت آگاهی بخشی به افکار عمومی ومتقاعد ساختن آنان به حضور درصحنه واعتراض به اینگونه سیاستهای متهورانه، دولتمردان جمهوری اسلامی ورهبری آن به تعدیل سیاستها غلط وغیر مدبرانه خود وادار نمایند. درغیر اینصورت، سقوط کشور به ورطه جنگی خانمان برانداز اجتناب ناپذیر می نماید.