عيد، زمان تغییر است؛ تغييراتي در انسان و در طبيعت. حرکت طبیعت به سمت تکامل، و حركت انسانها به سوي علم و معرفت، همواره با شادماني و نشاط توأم است خاصه آنكه وقتي  انسان معناي جديدي كشف ميكند ، ابتهاج زائد الوصفي تمام وجود آدمي را در بر ميگيرد ، آن لحظه‏ی تازه عيد ناميده ميشود .

در روايت معروفي از اميرالمؤمنين علي ـ عليه السلام ـ آمده است: «هر روزي كه انسان در آن به زشتي و گناه آلوده نگردد آن روز عيد است» چرا كه زشتي مهمترين بستر ظهور نزاع ميان آدميان است وباعث برهم خوردن آرامش دروني و بيروني انسان‏ها مي‏گردد و اين همان چيزي است كه با عيد يعني آرامش و شادماني منافات دارد .

عيد قربان, عید جان باختن و قرباني كردن جان خويش در پاي معشوق است...

عيد قربان، عيد سرسپردگي و بندگي به درگاه احديت است...

عيد قربان، عيد زاييده شدن انساني نو از پس آن منيت‏هاي هوي و هوس است...

عيد قربان, سر بريدن «نفس» است ؛ و پا بریدن از «شيطان»...

عيد قربان, عید ابراهیم  عليه السلام است و «اسماعیلش»  عليه السلام ؛ و عید محمد صلی الله علیه وآله وسلم است و «ذبح عظیمش» حسین  عليه السلام... و مگر نه اینکه در قنوت نماز عید قربان، خدای را می‏خوانیم که: «این روز، روزی است که آن را برای مسلمانان عید قرار دادی، و برای محمد و آل محمد مایه‏ی شرف و کرامت...»؟