آیت‌الله سید حسن طباطبایی قمی در سال۱۳۲۹ هجری قمری مطابق با ۱۲۹۰ هجری شمسی در مشهد متولد شد. دوران کودکی وی در همین شهر سپری شد. آیت‌الله سید حسن قمی فرزند حاج آقا حسین قمی، از بزرگ‌ترین مراجع شیعه بود که در مشهد سکونت داشت اما در پی فرمان رضا شاه مبنی بر کشف حجاب اجباری زنان در سال ۱۳۱۴ خورشیدی (۱۹۳۶ میلادی) و ابراز مخالفت میرزا حسین قمی، ناچار به ترک ایران و اقامت در عراق شد. آیت‌الله قمی نیز که تحصیلات خود را در مشهد آغاز کرده بود همراه با پدر به عراق رفت و در آنجا علاوه بر پدرش، به تحصیل نزد علمای بزرگ آن زمان، همچون میرزا حسین نائینی و آقا ضیاء الدین عراقی پرداخت و به درجه اجتهاد رسید. آیت‌الله قمی در سالهای دهه چهل شمسی به اقدام اعتراضی علیه حکومت وقت ایران پرداخت و در آن سالها در سخنرانیهای پر شور ایشان هزاران نفر شرکت مینمودند.در سال ۴۲ همزمان با آیت‌الله خمینی، بلندپایه‌ترین روحانی شیعه بود که بازداشت و به شهرهای خاش و سپس کرج تبعید شد، پس از انقلاب و روی کار آمدن حکومت جمهوری اسلامی در ایران، عمدتاً بر سر مخالفت با اندیشه ولایت فقیه و انتقاد به عملکرد برخی مسئولین، در زمره منتقدان این نظام درآمد و سالها در حبس خانگی و تحت محدودیت به سر برد. وی پس از درگذشت پدرش به مشهد بازگشت و به تدریس در حوزه علمیه و فعالیتهای مذهبی پرداخت.ایشان در سال ۱۳۸۶پساز یک قرن تلاش ومقاومت درگذشت. با آغاز حرکت اعتراضی آیت‌الله خمینی علیه سیاستهای حکومت وقت ایران در سال ۱۳۴۲ (۱۹۶۳)، آیت‌الله قمی نیز در این حرکت شرکت جست و سال بعد همراه با آیت‌الله خمینی بازداشت شد و تا زمان وقوع انقلاب در شهرهای مختلف، عمدتاً در کرج، در تبعید زندگی کرد. در زمان انقلاب نیز، آیت‌الله قمی به حمایت از آیت‌الله خمینی پرداخت، اما مدتی پس از پیروزی انقلاب که آیت‌الله خمینی نظریه ولایت فقیه را به عنوان رکن نظام حاکم بر ایران مطرح کرد، آیت‌الله قمی و برخی دیگر از روحانیون به مخالفت با این نظریه پرداختند وآنرا مخالف آموزه‌های دین اسلام و مذهب تشیع دانستند. بدین ترتیب، آیت‌الله قمی، با وجود سوابقی که در همراهی با آیت‌الله خمینی داشت، همراه با آیت‌الله روحانی و آیت‌الله شیرازی که دیگر مراجع تقلیدی بودند که علناً در ایران به مخالفت با نظریه ولایت فقیه پرداختند تحت حبس خانگی قرار گرفت و تا پایان عمر در محدودیت زندگی نمود. وی سرانجام در تاریخ 26-3-1383 پس از تحمل سالها حصر وشکنجه روانی وبه طرزی کاملا شبهه برانگیز ومرموز درگذشت.